استاد و رانر دو نوع پروفیل فلزی قابل استفاده در صنعت ساختمان هستند. در واقع با ورود علم به دنیای نوین مهندسی سازه ها جای خود را عوض کرده اند و به سمت سازه هایی حرکت می کنند که بتواند نسبت به سازه های سنتی مقاومت بالاتر، وزن سبک تر و مزیت های بیشتری داشته باشد و در نتیجه، رویکرد مهندسین به سمت ساخت‌وسازهای سبک (Lightweight Construction) و صنعتی‌سازی (Industrialization) رفته و درای وال و سازه های سبک فولادی جایگزین مطمئنی برای مصالحی همچون آجر و ملات شده اند.
استاد و رانر چیست؟
استاد (Stud) و رانر (Runner) دو پروفیل فلزی سبک و بسیار پر کاربرد و در عین حال مکمل یک دیگر هستند که در صنعت نوین سازه های سبک فولادی ال اس اف نقش اصلی در اسکلت بندی سقف دیوار و پارتیشن های غیرباربر ساختمان ایفا می کنندو علاوه بر ایجاد یک قاب بندی مقاوم و بسیار دقیق جهت نصب پانل های ساختمانی، سبب سرعت و مقاومت بالای ساختمان می شود.
استاد (Stud)
استاد را می توان ستون فقرات ساختمان نامید. Stud پروفیلی با مقطع C شکل است که به عنوان عضو عمود و قائم در سازه های نوین LSF و درای وال قرار می گیرند.
چگونگی نصب استاد:
پروفیل استاد در فواصل معین که اصولا 30، 40 و یا 60 سانتی‌متری است در داخل پروفیل‌های رانر به صورت ایستاده قرار می‌گیرند.
وظایف استاد:
وظیفه اصلی استاد، تحمل بار پنل‌های پوششی مثل پنل‌های گچی، سیمانی و انتقال آنها به رانرها و در نهایت به سقف و کف سازه است. یکی دیگر از وظایف اصلی استاد تامین بستر مناسبی جهت عایق‌های حرارتی و صوتی و همچنین عبور تأسیسات مکانیکی و الکتریکی است.
انواع استاد:
استادهای دیواری : در دیوارهای جداکننده داخلی به کار می‌روند.
استادهای سقف : جهت زیرسازی سقف‌های کاذب استفاده می‌شود.
استادهای تقویت‌شده : برای دیوارهایی با ارتفاع زیاد و دیوارهایی با مقاومت بیشتر در برابر بارهای جانبی
رانر (Runner)
رانر را می توان تکیه گاه دانست. پروفیلRunner با مقطع U شکل یا ناودانی، عضو افقی و مکمل استاد شناخته می شود.
چگونگی نصب رانر:
پروفیل‌های رانر در کف و سقف، به عنوان ریل راهنما و نگهدارنده نصب می‌شوند و به این ترتیب محل قرار گیری استادها را مشخص کرده و باعث تثبیت استادها نیز می شوند.
وظایف رانر:
رانرها به عنوان راهنما و نگهدارنده استادها عمل می‌کنند و وظیفه مهمی در توزیع بار و تأمین پایداری کلی سازه دارند. استادها داخل شیار U شکل رانرها، قرار می‌گیرند و چارچوب دیوار یا سقف را شکل می‌دهند.
انواع رانر:
رانر کف و سقف: جهت نصب استادها در ساخت دیوار و پارتیشن به عنوان راهنما عمل می کند
رانر نعل‌درگاه: برای ایجاد قاب‌بندی در اطراف بازشوها مانند در و پنجره
رانر دور سقف: برای اتصال به دیوار پیرامونی و ایجاد تکیه‌گاه در سقف‌های کاذب
مزایای استفاده از استاد و رانر
وزن کم و مقاومت بالا: با وجود اینکه این پروفیل‌ها از ورق‌های فولادی گالوانیزه سبک ساخته شده اند، اما مقاومت خوبی در برابر بارهای وارده دارند.
مقاوم در برابر زلزله: انعطاف‌پذیری بالای این سازه‌ها در هنگام زلزله، باعث کاهش نیروی وارده به ساختمان و حداقل خسارات می شود.
سرعت بالا در اجرا: استفاده از این سیستم، سبب افزایش سرعت ساخت‌وساز می شود.
عایق‌بندی: در این سیستم ساختمانی با قرار دادن عایق‌های حرارتی و صوتی بین استادها سبب بهبود عملکرد ساختمان می شوند.
نصب آسان تأسیسات: لوله‌ها و سیم‌کشی‌های برق از داخل چارچوب استاد و رانر به راحتی قابلیت عبور دارد.
مشخصات فنی و استانداردهای تولید
ضخامت ورق: معمولاً از ضخامت‌های 0.6 تا 2.5 میلی‌متر برای تولید پروقیل استاد استفاده می‌شود. ضخامت بالاتر، مقاومت و استحکام بیشتری را به همراه دارد. پروفیل استاد با توجه به ابعاد استاد در اندازه های مختلف تولید می شود و نقش راهنما و هادی برای سازه عمودی یا استاد رادارد.
ابعاد: این پروفیل‌ها مطابق با استانداردهای مشخصی تولید می‌شود تا با سایر مصالح ساختمانی و همچنین با یک دیگر هماهنگ باشند. پروفیل استاد یا C را با معیار کف کار اندازه گیری کرده و می تواند در اندازه های 75، 90، 150، 200، 230 و 300 میلی‌متر تولید شود.
استانداردها: تولید این پروفیل‌ها بر اساس استانداردهای بین‌المللی معتبر مانند DIN (استاندارد آلمان) و NF (استاندارد فرانسه) انجام می شود. هر یک از این استانداردها به مشخصات فنی دقیقی از جمله ابعاد بال، ضخامت و مقاومت می پردازد.
روش‌های اتصال و نصب استاد و رانر
نصب پروفیل های استاد و رانر نیازمند یک فرآیند محاسباتی مهندسی دقیق است تا بتواند به نحو احسن پایداری و عملکرد مطلوب سازه را تضمین کند. جهت اتصال و نصب این پروفیل ها مراحل زیر انجام می شود:
مشخص کردن خطوط اجرا: ابتدا مسیر دقیق دیوار یا سقف کاذب، با استفاده از ریسمان رنگی یا تراز لیزری بر روی مکان مورد نظر یعنی کف و یا سقف مشخص می‌شود.
نصب رانرها: رانرهای کف و سقف با ابزارهای اتصال مناسب مانند میخ و پیچ و با تفنگ میخکوب در فواصل حداکثر ۶۰ سانتی‌متری نصب می‌شوند. از نوارهای فوم یا خمیر درزگیر در زیر رانرها جهت افزایش عملکرد صوتی، استفاده می‌شود.
برش و نصب استادها: استادها، اصولا حدود ۵ تا ۱۰ میلی‌متر کوتاه تر از ارتفاع دیوار برش داده می‌شوند تا نصب آنها آسان تر و قابلیت انعطاف‌پذیری فراهم شود. سپس به صورت عمودی و در فواصل ۳۰، ۴۰ یا ۶۰ سانتی‌متر در داخل رانرهای کف و سقف قرار می‌گیرند.
اتصال استاد به رانر: با نصب پنل‌ها، استادها در جای خود تثبیت می‌شوند و نیازی به متصل کردن استاد به رانر به صورت مستقیم نیست. ولی گاهی جهت افزایش پایداری موقت یا دائمی، از اتصال پانچ یا پیچ‌کاری استفاده می‌شود.